In deze verkiezingsperiode gaat het tijdens debatten vaak over migratie. En waar het kabinet viel over asielzoekers en gezinshereniging, gaat het nu toch ook veelvuldig over arbeidsmigranten. Het gaat dan vooral over het beperken van het aantal en welke sectoren er al of niet zouden moeten verdwijnen uit Nederland. Soms gaat het over vergunningen en regulering van de uitzendbranche. Daarbij lijkt het besef bij – in ieder geval de lijsttrekkers – er niet te zijn dat er een wetsvoorstel over een toelatingsstelsel ligt dat die regulering van de uitzendbranche beoogt.
Wetsvoorstel Toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Wtta)
Het wetsvoorstel Toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Wtta) is in oktober door minister Karien van Gennip aan de Tweede Kamer aangeboden. Het wetsvoorstel vervangt een eerder voorstel over een certificeringsplicht. Na forse kritiek hierop van de Raad van State is dus afgestapt van een certificeringsstelsel en wordt een toelatingsstelsel voorgesteld.
Het toelatingsstelsel moet voorkomen dat malafide uitzendbureaus misbruik maken van arbeidsmigranten. Malafide bureaus hebben natuurlijk ook een financieel voordeel ten opzichte van hun concurrenten die wél goed voor hun personeel zorgen.
Toelatingsstelsel
Alle bedrijven die arbeidskrachten ter beschikking stellen mogen dat vanaf 1 januari 2026 alleen nog maar doen als zij daartoe toegelaten zijn door de minister van SZW. Dit geldt ook voor buitenlandse ondernemingen die in Nederland arbeidskrachten ter beschikking stellen. Om toegelaten te worden moeten bureaus gecertificeerd zijn, een VOG overleggen en een waarborgsom van € 100.000 storten. Inleners mogen alleen zaken doen met uitzendbureaus die toegelaten zijn. Dat kunnen ze in een register controleren. Maken zij toch gebruik van bureaus die niet toegelaten zijn, dan riskeren zij een boete van de Arbeidsinspectie.
Nederlandse Arbeidsinspectie
De Arbeidsinspectie wordt met in ieder geval 90 fte uitgebreid om haar handhavende taken te vervullen. De Arbeidsinspectie kan boetes opleggen aan uitleners die zonder toelating arbeidskrachten ter beschikking stellen. En dus ook aan inleners die zakendoen met ‘verkeerde’ bureaus. Voor uitzendbureaus die wel toegelaten zijn geldt dat ze aan de regels moeten blijven voldoen. Als de Arbeidsinspectie constateert dat dit niet meer het geval is, kan zij de minister de toelating laten schorsen en uiteindelijk helemaal intrekken.
Urgentie
Eerder al had minister Van Gennip haast met het invoeren van het certificeringsstelsel. Echter, ook de Tweede Kamer ziet de noodzaak van snel handelen. Het wetsvoorstel Toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten is dan ook niet controversieel verklaard. Sterker nog, de deadline voor de schriftelijke behandeling van het wetsvoorstel is nog voor dit jaar vastgesteld (20 december 2023). Dit betekent dat het wetsvoorstel door een nieuw gekozen Tweede Kamer wordt behandeld, slechts twee weken na installatie.
Snelheid is ook wel enigszins geboden, want volgens onderzoek willen 14.000 tot 19.500 bureaus straks toegelaten worden. Al deze bureaus moeten dan voor 1 januari 2026 gecertificeerd zijn en de nodige maatregelen hebben genomen om aan de voorwaarden en het normenkader van het toelatingsstelsel te voldoen. Volgens cijfers van SNA waren er in 2022 4.859 gecertificeerde ondernemingen. Dat betekent dat slechts een kwart van de uitzendondernemingen deels al voldoet aan de eisen van het toelatingsstelsel. Driekwart van de ondernemingen zal nog hard moeten werken om tijdig aan het normenkader te voldoen en om toegelaten te worden.
Laatste stand van zaken toelatingsstelsel tijdens FleXevent
Tijdens het FleXevent op 7 december in Utrecht vertellen Arjan Boer en Julisa Fereijra-Phelipa van Normec VRO uitgebreid over de laatste stand van zaken met betrekking tot dit toelatingsstelsel. Als relatie van artra kun je naar dit event met € 50 korting.