Burn-out voorkomen? 10 tips voor meer grip op de mentale gezondheid

Mandy Bakker 5 mei 2023 5 min
Categorieën: Timemanagement, Verzuim

In een fijne werkomgeving waar werkgeluk centraal staat presteren medewerkers beter. Om betrokken medewerkers te behouden is het ook belangrijk om naar het welzijn van medewerkers te kijken. Gaan medewerkers regelmatig langer door in hun pauze, slaan ze het wandelrondje over, of merk je prikkelingen/irritaties als je iets vraagt? Grote kans dat stress een rol speelt. Wist je dat ruim 17% van de Nederlandse medewerkers burn-outklachten ervaart. Dat gaat om 1,3 miljoen medewerkers. Daarvan geeft 37% de werkdruk of werkstress als reden aan voor ziekteverzuim.

De term burn-out komt veelvuldig voor en kent verschillende vormen. Maar kun je dit ook voorkomen of beperken?

Grip op mentale gezondheid

Opvallend uit een onderzoek van Indeed is dat 35% denkt dat het onmogelijk is om mentale problemen te voorkomen. En dat ze daar dus zelf weinig grip op hebben. Iedereen reageert anders op bepaalde situaties. Wel is het zo dat je op een dag goed moet omgaan met jouw beperkte energie.

Oorzaken van een burn-out

Een burn-out ontstaat wanneer je langdurige stressklachten ervaart en je lichaam daarop reageert. Je bent vaak moe, slaapt slecht, de energie raakt op, je hebt weinig concentratie en je voelt je volledig uitgeput. Sommige zaken beïnvloeden of vergroten de kans op een burn-out. Zo noemt TNO drie factoren die daar een rol in spelen: het werk, de persoon en de maatschappij. Denk aan een te hoge werkdruk op de werkvloer en de combinatie van bijvoorbeeld perfectionisme. Bij perfectionisme ben je heel streng voor jezelf en moeten taken aan een bepaalde verwachting of resultaat voldoen. Binnen een beperkte tijd moet je allerlei taken afronden. Door jouw perfectionisme moet alles perfect afgerond zijn, waardoor de werkdruk vaak niet meer te overzien is.

Of in de privésituatie krijg je te maken met financiële problemen, relatieproblemen of de zorg over iemand binnen de familie. De combinatie daarvan of een opeenstapeling kan ervoor zorgen dat je volledig opgebrand raakt.

Burn-out voorkomen met tien belangrijke tips

Wat kun je doen om een burn-out te voorkomen? In de basis begint het met een goede werk- en privébalans. Een werkgever kan de mogelijkheid bieden om remote te werken als medewerkers daar behoefte aan hebben. Neem gezamenlijk pauzes of wandel dagelijks een stukje.

1. Zoek ontspanning op de werkvloer

Plan ook rustmomenten in voor jezelf. Een paar minuten een meditatiesessie luisteren, een boek lezen of luisteren naar jouw favoriete muziek. Ontspanning op de werkvloer is voor iedereen anders. Bedenk waar jij energie van krijgt.

2. Beweeg voldoende

Wist je dat dagelijks 30 minuten bewegen bijdraagt aan het voorkomen van een depressie. Je lichaam maakt gelukstoffen aan en maakt je hoofd letterlijk vrij van gedachten. Dat kan een wandeling zijn, dansen, fietsen naar het werk of een andere sport.

3. Durf je grenzen aan te geven

Een langdurig hoge werkdruk leidt uiteindelijk tot een burn-out en kan zorgen voor uitval door ziekteverzuim. Dat voorkom je door op tijd als medewerker je grenzen aan te geven. Vind je dat moeilijk? Gun jezelf dan wat bedenktijd. Reageer nooit vanuit emotie, maar geef aan dat je erop terugkomt. Zo geef je jezelf rust en tijd om erover na te denken. Zonder dat  je ergens gelijk ‘ja’ of ‘nee’ op zegt.

burn-out voorkomen

4. Denk aan timemanagement

Deze tip haakt in op de eerde tip waarbij je grenzen durft aan te geven. In een werkweek heb je een beperkte tijd en moet er vaak van alles gebeuren. Met een heldere planning en timemanagement maak je de taken op je to-dolijst haalbaar. Bij timemanagement hoort ook voldoende rust om je brein weer van nieuwe energie te voorzien. Denk aan de Pomodorotechniek, waarbij je steeds in een blok van 25 minuten geconcentreerd aan één taak werkt. Daarna houd je een korte pauze van vijf minuten. En ga je weer verder met de (volgende) taak. Zo deel je de tijd op in blokken en verdeel je de taken ook in behapbare stukken.

Bonustip! Toggl is een handige app waarmee je de tijd van de taken kun tracken. In sommige softwaresystemen kan dat ook. Bijvoorbeeld met Slack.

5. Maak een realistische planning

Hoe vaak willen we niet zoveel mogelijk taken in één dag proppen, om dan vervolgens teleurgesteld te zijn als we dit niet halen. Dat draagt niet bij aan de motivatie en zin om alles af te ronden. Wees daarom realistisch en houd de tijd bij om te kijken hoe lang je echt over een taak doet. Zo weet je dat de taken haalbaar zijn voor de volgende keer en rond je de dag met een goed gevoel af.

6. Schrijf je gedachten op

Dit klinkt cliché, maar helpt echt. Als je niet meer weet waar je moet beginnen, schrijf dan alles op waar je over piekert. Wat kun je daaraan doen? Wanneer? Is het belangrijk of kan het wachten? Of kun je eventueel taken uitbesteden?

7. Stel die ene vraag

Iedereen heeft een verhaal. Zo heeft Nationale Nederlanden een onderzoek naar ziekteverzuim gedaan met één simpele vraag: ‘‘Hoe gaat het nu (echt) met je?’’ Zo’n vraag kan wonderen doen om erachter te komen hoe iemand zich echt voelt. En een luisterend oor doet al veel voor iemand. Het volledige verhaal en het filmpje bekijk je in een eerder artikel.

8. Investeer in de ontwikkeling

Vrijwel iedere organisatie heeft een opleidingsbudget waar je als medewerker uit kan putten. Tijdens een beoordelingsgesprek of een voortgangsgesprek is het een ideaal moment om aan te geven waar jouw ontwikkelwensen liggen.

9. Creëer een fijne werk-privébalans

De juiste balans in werk en privé is ontzettend belangrijk om op te laden met nieuwe energie. Dat kun je indelen zoals je dat zelf wilt.  Spreek in je vrije tijd af met vrienden/vriendinnen of familie. Of ga eens gezellig samen na werktijd met collega’s borrelen om elkaar nog beter te leren kennen. Wie weet hebben jullie wel meer raakvlakken dan je in eerste instantie denkt.

10. Vraag om hulp

Maak de symptomen van een burn-out bespreekbaar. Waar loop je tegenaan? Merk je dat je niet gelukkig wordt van je huidige takenpakket? Of krijg je te veel op je bord, nu een andere collega ziek of met vakantie is? Door dit vroegtijdig aan te geven kan een manager meedenken, zodat je meer zingeving krijgt in het werk.

Een mooi voorbeeld uit de praktijk is van DSM Fit. Lees ook: burn-out beperken? Het succes van DSM Fit

Burn-out check

Wil je weten hoe het ervoor staat met de mentale gezondheid van jouw medewerkers? Werkgeluk is een belangrijk onderdeel binnen de organisatie voor betrokken en tevreden medewerkers. Ook de productiviteit wordt aanzienlijk verhoogd wanneer medewerkers zich prettig en gehoord voelen in een organisatie. Zo beperk je ook het personeelsverloop. Wil jij weten hoe het ervoor staat met de mentale gezondheid van jouw medewerkers? De Bridge Burn-out indicator geeft inzichten om op tijd bij te sturen.

>