Afgelopen week riepen Lilian Marijnissen en Hans Borstlap op tot het beperken van het aantal arbeidsmigranten. Ook Rits de Boer, inspecteur-generaal van de Arbeidsinspectie, herhaalde in NRC zijn oproep om arbeidsmigratie een halt toe te roepen. Hij voegde daar aan toe dat veel misstanden met betrekking tot arbeidsmigranten de schuld zijn van uitzendbureaus. De ABU erkent dat dit een hardnekkig probleem is en pleit voor een keiharde aanpak van malafide uitzendorganisaties.
In een uitzending van actualiteitenprogramma Op1 riep de partijleider van de SP, Lilian Marijnissen, op om een tijdelijke stop te zetten op arbeidsmigratie. Zij ziet onder andere problemen bij het huisvesten van arbeidsmigranten. Er zijn toch al weinig woningen beschikbaar. Bovendien leven sommige arbeidsmigranten onder mensonterende omstandigheden. Uiteraard heeft ze ook oog voor haar achterban als ze stelt dat door het inhuren van goedkope arbeidskrachten de loonontwikkeling voor Nederlandse werknemers achterblijft.
Marijnissen pleit ervoor dat arbeidsmigratie betere gereguleerd wordt. Totdat dat goed geregeld is, moet het aantal arbeidsmigranten beperkt worden, zo roept zij het kabinet op tot handelen.
Lees ook: Aantal arbeidsmigranten groeit volgens alle scenario’s
In een opiniestuk in de Volkskrant pleit Hans Borstlap voor het loslaten van de gematigde loonvorming. Dit leidt volgens hem namelijk tot de toestroom van arbeidsmigranten, met onbeheersbare gevolgen op het gebied van huisvesting tot gevolg. Borstlap: “De schadelijke neveneffecten van gematigde loonvorming hebben een ondermijnend effect op een breed gedragen sociaal-economisch beleid: een stagnerende productiviteit, pervers werkende inkomenstoeslagen, stagnerende participatie van velen die met een uitkering langs de kant staan. En mede daardoor een voortdurende druk om dan maar meer goedkope arbeidsmigranten toe te laten, met onbeheersbare ontwikkelingen in tal van wijken.”
Rits de Boer, inspecteur-generaal van de Arbeidsinspectie, haalde in een interview in NRC uit naar uitzendbureaus. Volgens hem overtreedt een op de zeven uitzendbureaus doelbewust de wet bij het bemiddelen van arbeidsmigranten. “We schatten dat 15 procent van de uitzenders notoire overtreders zijn die doelbewust de wet overtreden, meestal om bedrijfseconomische redenen.” Naar schatting zijn dit dus circa 2.500 malafide uitzendorganisaties. “Al kan dat ook het dubbele zijn”, aldus De Boer. Misstanden die worden aangetroffen betreffen onder andere het minder betalen dan het minimumloon of het overtreden van de arbeidstijdenwet. Ook worden beloftes over het aantal uren werk per week of huisvesting niet nagekomen.
De Boer is daarom zeer kritisch op uitzendbureaus die alleen maar op geld uit zijn en de menselijke maat uit het oog verliezen. Toch is dit niet het enige bezwaar dat De Boer heeft tegen arbeidsmigratie. Hij stelt dat we ‘tegen onze grenzen aanlopen’. Hij doelt dan onder andere op huisvesting en onderwijs. De bevolking in Nederland groeit hard. Volgens de meest recente prognoses zal Nederland, vooral door asiel- en arbeidsmigratie, zo’n twintig miljoen inwoners tellen. De Boer in NRC: “Het kan zo niet langer.” De arbeidsmigratie moet dus beperkt worden. Dat vergt (andere) politieke keuzes.
Ten aanzien van de uitzendbranche juicht De Boer het initiatief tot een certificeringsplicht in 2025 toe. De Boer: “Het gaat zeker helpen. Maar we moeten gaan zien of het voldoende tanden krijgt om de huidige misstanden te beperken.”
In een uitzending van RTL Z reageerde Jurrien Koops, voorman van branchevereniging ABU, op de uitspraken van De Boer. Hij erkent dat het probleem al jaren bestaat en hardnekkig is. “Het is een gezamenlijk belang om dit keihard aan te pakken. Deze regels gelden ook voor ABU-leden. Als ze zich hier niet aan houden worden ze geroyeerd”, aldus Koops. Hij benadrukt dat 80 procent van de uitzenders het dus wel gewoon goed doet.
De repliek op De Boer: “Er is te weinig handhaving. Er moet strakker bovenop gezeten worden. En de overheid moet er ook mee aan de slag. Er moet een lik-op-stuk-beleid komen. Een top 100 van veelplegers. Een harde hand om te corrigeren.”
En dan ligt er nog verantwoordelijkheid bij opdrachtgevers, bij inleners. Zij moeten zich als fatsoenlijk werkgever opstellen en geen zaken doen met louche uitzendbureaus. Maar iedereen moet hierin verantwoordelijkheid nemen. Het Ministerie, de Arbeidsinspectie, de uitzendbranche en opdrachtgevers. Koops: Het vraagt om vereende krachten. Je moet vandaag al het verschil maken en niet wachten tot de invoering van de certificeringsplicht in 2025. In de nieuwste cao voor uitzendkrachten zijn afspraken vastgelegd over inkomenszekerheid en huisvesting voor arbeidsmigranten.”
Ten aanzien van de inzet van arbeidsmigranten en de rol van uitzendbureau bij de bemiddeling van arbeidsmigranten, is het laatste woord dus nog niet gesproken.