Deltaplan voor arbeidsmigratie
Op dinsdag 16 januari presenteerde voormalig ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers zijn Deltaplan voor arbeidsmigratie. Segers is sinds 1 juli verbonden aan OTTO Workforce als strategisch adviseur. In dit plan doet Segers vier voorstellen om grip te krijgen op arbeidsmigratie.
Versnelde introductie toelatingsstelsel
Allereerst doet hij een oproep om strenger te handhaven op malafide uitzendbedrijven. Zoals ook al door de commissie Roemer werd geconstateerd, worden arbeidsmigranten nog te vaak uitgebuit of hebben ze geen fatsoenlijke huisvesting. Er moet dus veel strenger gehandhaafd worden. De minister van SZW heeft hiertoe de Wet toelating terbeschikkingstelling arbeidskrachten (Wtta) ingediend. Segers pleit ervoor om dit Toelatingsstelsel zo snel mogelijk in te voeren. De voorziene inwerkingtreding van het Toelatingsstelsel is nu 2026.
Introductie oranje kaart
Segers constateert dat arbeidsmigranten uit de EU onvoldoende soelaas bieden voor het oplossen van arbeidsmarktkrapte in sectoren zoals zorg en onderwijs en techniek. Bovendien zal door de vergrijzing in Oost-Europese landen de stroom arbeidsmigranten uit o.a. Polen en Bulgarije langzaam opdrogen. Segers pleit daarom voor een vakkrachtenregeling voor arbeidsmigranten van buiten de EU. Om dit in goede banen te leiden wordt een ‘oranje kaart’ geïntroduceerd.
De oranje kaart is een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid in Nederland. Arbeidsmigranten met een oranje kaart mogen hier slechts tijdelijk verblijven en zij mogen hun gezin niet over laten komen naar Nederland. De oranje kaart wordt alleen verstrekt aan werknemers die Nederlands of Engels spreken en die aan in belangrijke sectoren waar personeelstekorten niet binnen Nederland (of de EU) kunnen worden opgelost. Opvallend is daarbij dat Segers een verbod op uitzendconstructies in het gebruik van de ‘oranje kaart’ bepleit. De arbeidsmigrant treedt dus direct in dienst bij de werkgever.
Aanpakken tekorten in de zorg
Het derde voorstel sluit bij het tweede voorstel aan. Vooral in de zorg is de nood hoog. In 2031 zou het tekort zomaar eens 150.000 zorgprofessionals kunnen bedragen. En in de jaren daarna loopt dat, onder andere door de dubbele vergrijzing, alleen maar op. Technologische innovatie zou wellicht de druk op de zorgsector enigszins kunnen verlichten. De maatregelen die genomen kunnen worden:
Huisvesting arbeidsmigranten
De vierde oplossing concentreert zich op de huisvesting van arbeidsmigranten. Zij verdienen een fatsoenlijke plek om te wonen. Segers roept daarom op om het eenvoudiger en sneller mogelijk te maken om tijdelijke woonruimte te realiseren voor arbeidsmigranten. Segers vindt dat gemeenten verplicht moeten worden om binnen hun arbeidsmarktregio voor tenminste 70% van de in die regio werkzame arbeidsmigranten adequate tijdelijke huisvesting te regelen. Daarbij kan natuurlijk de hulp van private marktpartijen worden ingeschakeld.
Daarnaast moeten er snelle vergunningsprocedures komen voor het realiseren van tijdelijke huisvesting. En tenslotte pleit Segers ervoor om steeds, voorafgaand aan vergunningverlening voor nieuwe bedrijvigheid en de komst van arbeidsmigranten, de sociale gevolgen voor de gemeenschap en de arbeidsmigranten in kaart te brengen.
Zoals de afgelopen tijd door meerdere partijen al werd beargumenteerd, blijft het inzetten van arbeidsmigranten in Nederland noodzakelijk. We kunnen gewoon niet zonder. Wel neemt de roep toe om bewuster arbeidsmigranten naar Nederland te halen. En als ze hier zijn, om ze dan fatsoenlijk te behandelen, eerlijk te belonen en passende huisvesting te bieden.