Door vergrijzing daalt arbeidsmigratie uit Oost-Europa

Het kabinet viel over het aantal asielzoekers dat Nederland binnenkomt. Geen wonder dus dat migratie een grote rol speelde in de verkiezingscampagnes van diverse partijen. In de slipstream van migratie ging het tijdens de verkiezingsdebatten steeds vaker over arbeidsmigranten.

Daarbij ging het echter niet of nauwelijks om bijvoorbeeld de leef- en arbeidsomstandigheden van de circa 800.000 arbeidsmigranten in Nederland. Het draaide vooral om de vraag hoe het aantal arbeidsmigranten beperkt kan worden.

‘Arbeidsmigranten nodig voor oogst’

Veel bedrijven die afhankelijk zijn van het inzetten van arbeidsmigranten zullen hier toch niet vrolijk van geworden zijn. Zoals zachtfruitteler René Simons die bij de NOS aangaf dat Oekrainers een deel van zijn oogst gered hadden. Eerder zette hij vooral Polen in, maar deze worden steeds schaarser.

Peter Baltus van de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) geeft aan dat de fruitsector nog voor minstens tien jaar afhankelijk is van arbeidsmigranten. Iets wat ook econoom Mathijs Bouman benadrukt. Volgens hem zullen we alles uit de kast moeten halen om de krapte op de arbeidsmarkt te ondervangen. En arbeidsmigratie lost een deel van dit probleem op. Hij voegt daar aan toe dat we dan verder zullen moeten kijken dan Oost-Europa, omdat daar niet (meer) genoeg arbeidsmigranten vandaan komen.

Vergrijzing

Dat komt doordat de economie daar stevig groeit en dus Polen en Bulgaren genoeg werk kunnen vinden, tegen een acceptabel loon, in eigen land. Maar dat is niet alles. Vooral de toenemende vergrijzing in deze landen zorgt ervoor dat er steeds minder medewerkers beschikbaar zijn.

Volgens een staatje van de Verenigde Naties daalt de omvang van de beroepsbevolking in Bulgarije de komende jaren met 40%. Ook in Polen slaat de vergrijzing hard toe. Daar daalt de beroepsbevolking met 36%. Roemenië dan? Daar daalt de beroepsbevolking ook met een derde. Ter vergelijking: naar verwachting daalt de beroepsbevolking in Nederland ‘slechts’ met 13% tot 2060.

Zo bezien zijn de arbeidsmigranten ‘op’. Of in ieder geval op termijn steeds schaarser. Zonder dat de politiek ingrijpt droogt de stroom (Oost-Europese) arbeidsmigranten al vanzelf op.

Politiek klimaat

Dat gaat dus volgens velen, waaronder Bouwman en de denktank DenkWerk (gericht migratiebeleid drijvende kracht achter de brede welvaart van Nederland), tot problemen leiden in Nederland. De tomaten en appels moeten geplukt worden, de asperges gestoken en pakketjes gesorteerd. Dan moet er misschien zelfs wel gekeken worden naar landen buiten Europa. Gezien het huidige politieke klimaat zal dat helemaal een brug te ver zijn. Tenzij natuurlijk de BBB de tuinders en landbouwers laat vallen in ruil voor kabinetsdeelname. Dan hebben we in Nederland veel minder arbeidsmigranten nodig. Maar dat gaat natuurlijk niet gebeuren.

Dit geeft wel aan dat dit een ingewikkeld probleem is, waarbij veel belangen spelen. Het laatste woord over arbeidsmigratie is nog niet gezegd. We gaan dit uiteraard nauwgezet volgen. De brede welvaart van Nederland staat immers op het spel!