Ook subtiel grensoverschrijdend gedrag aanpakken
Grensoverschrijdend gedrag manifesteert zich soms op subtiele wijze. En juist daardoor staan we er niet altijd bij stil dat we te maken hebben met grensoverschrijdend gedrag. Daar komt nog bij dat wat de een als grensoverschrijdend ervaart, dat voor een ander persoon niet zo hoeft te zijn. Het wordt pas grensoverschrijdend als jóuw grens wordt overschreden.
Als je mensen vraagt of ze met grensoverschrijdend gedrag te maken hebben gehad, zal slechts een klein percentage aangeven dat dat zo is. Ze hebben bijvoorbeeld heel duidelijk te maken (gehad) met discriminatie, pesten, agressie of seksuele intimidatie. Iedereen weet dan meteen: dit is fout! In de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) geeft 5,6% van de ondervraagde werknemers aan te maken te hebben met discriminatie op de werkvloer. Acht procent geeft aan gepest te worden en ruim twee procent is seksueel geïntimideerd.
Vrijwel iedereen heeft met ongewenst gedrag te maken gehad
Een veel groter deel van de mensen zal niet een-twee-drie een voorbeeld hebben van grensoverschrijdend gedrag dat ze aan den lijve hebben ondervonden. Maar als je dan doorvraagt, blijkt dat bijna iedereen wel eens met grensoverschrijdend gedrag te maken heeft (gehad) op de werkvloer.
Voorbeelden grensoverschrijdend gedrag
Voorbeelden te over. Je bent wel eens een beetje onder druk gezet. Een verzoek van een collega neigde naar chantage of manipulatie. Of wat te denken van deze voorbeelden: “Hey broeder, ik kom ook uit Suriname dus wij gaan dit vandaag samen even regelen, je weet toch hoe dat bij ons werkt!” Of een klant kleinerend tegen de dienstverlener: “We weten allebei dat je nog niet zo lang in het vak zit. Ik betaal voor deze dienst dus ik mag erop staan dat eea nog door een senior collega van je wordt nagelopen.” En ook opmerkingen over je uiterlijk kunnen ongemakkelijk aanvoelen: “Wauw, zo’n mooie dame, je blonde lokken zitten onder die bouwhelm verstopt, ik had een man verwacht maar dit is veel plezieriger om naar te kijken.”
Consequenties ongewenst gedrag
Als werkgever wil je natuurlijk grensoverschrijdend gedrag voorkomen. Het kost immers (indirect) veel geld. Medewerkers die grensoverschrijdend gedrag ervaren verzuimen vaker en zijn minder productief. En een vergiftigd werkklimaat, waar iedereen op zijn tenen loopt, doet jouw reputatie als werkgever geen goed. Ook de meer subtiele vormen van grensoverschrijdend gedrag zijn schadelijk voor de organisatie.
Aanpakken
Zoals uit bovenstaande voorbeelden wel duidelijk wordt heeft iedere werkgever te maken met grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Maar omdat het zo subtiel plaatsvindt, is het lang niet altijd zichtbaar. Zeker niet als er geen melding van wordt gemaakt door de betrokken medewerker (en dat is – zeker bij de meer subtiele vorm – vrijwel nooit aan de orde). Maar bottom line, iedere organisatie zal grensoverschrijdend gedrag aan moeten pakken en het liefst voorkomen. Dat is trouwens ook een wettelijke verplichting, voortvloeiend uit de arbowet.
Bewustwording
Vrijwel iedere werkgever zal zichtbaar grensoverschrijdend gedrag onmiddellijk aanpakken. In een moderne arbeidsorganisatie kan en mag dat simpelweg niet voorkomen! Maar het subtiele, haast onderhuidse, grensoverschrijdende gedrag is moeilijker uit te bannen. Als organisatie zul je medewerkers heel erg duidelijk moeten maken dat grensoverschrijdend gedrag in geen enkele vorm en in geen enkele situatie getolereerd wordt. Daaraan voorafgaand moet je dan wel duidelijk maken wat grensoverschrijdend gedrag is en wat het doet met mensen. En dan dus juist aandacht voor die subtielere vormen van ongewenst gedrag. Die vormen waar veel medewerkers helemaal niet bij stilstaan. Het begint dus met bewustwording wat grensoverschrijdend gedrag is en dat dat al snel als zodanig ervaren kan worden door collega’s.
Elkaar aanspreken
Als die bewustwording er is kunnen collega’s elkaar ook gaan aanspreken op (subtiel) grensoverschrijdend gedrag. En als medewerkers zich er structureel aan blijven bezondigen is een stevig gesprek met HR en / of de direct leidinggevende een optie, naast een aantekening in het personeelsdossier.
Herhalen, herhalen
Het beleid rondom grensoverschrijdend gedrag moet structureel uitgedragen worden. Leidinggevenden, de afdeling HR, de directie. Ze zullen het regelmatig moeten adresseren, eventueel voorzien van (geanonimiseerde) voorbeelden. De kracht van herhaling gebruiken. En hopelijk leidt dat uiteindelijk tot de uitbanning van grensoverschrijdend gedrag.
Grensoverschrijdend gedrag
Lees meer over de trainingen die artra heeft omtrent grensoverschrijdend gedrag. lees meer
Marco Hendrikse, manager marketing & content van artra en de Academy for Recruitment. Schrijft over ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, recruitment en HRM.